Κολπική μαρμαρυγή: Αιτίες, συμπτώματα και θεραπεία
Η κολπική μαρμαρυγή (atrial fibrillation) είναι μια ανωμαλία στον καρδιακό ρυθμό (αρρυθμία) που εμφανίζεται πιο συχνά στους ηλικιωμένους.
Πρόκειται για ένα γρήγορο ρυθμό χτυπήματος των άνω διαμερισμάτων της καρδιάς, των κόλπων. Είναι η πιο συχνή αρρυθμία της καρδιάς παγκοσμίως ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 100.000 άνθρωποι που έχουν την πάθηση.
Στη κολπική μαρμαρυγή, ο καρδιακός παλμός μπορεί να ξεπεράσει τους 150 χτύπους το λεπτό εν ώρα ανάπαυσης και μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά μέχρι πάνω από μια ώρα. Το πρόβλημα δεν είναι ασυνήθιστο. Παρότι λιγότερο από το 1% των ατόμων έχουν κολπική μαρμαρυγή στα 50 τους, στην ηλικία των 80 ετών το ποσοστό αυξάνεται σε 10%.
Όταν η κολπική μαρμαρυγή είναι μόνιμη η διάγνωση μπορεί να γίνει με ένα απλό καρδιογράφημα. Οι κυριότερες αιτίες της πάθησης είναι η προχωρημένη ηλικία και η υπέρταση. Για τη θεραπεία χρησιμοποιούνται αρκετά φάρμακα. Η διατροφή και η άσκηση σχετίζονται με την πρόληψη και αντιμετώπιση της πάθησης.
Πάντως, σε αντίθεση με την κοιλιακή μαρμαρυγή, η κολπική μαρμαρυγή δεν συνιστά άμεση απειλή για την ζωή. Αν και τα συμπτώματα μπορεί να τρομάξουν, πολλά άτομα ζουν για χρόνια με κολπική μαρμαρυγή χωρίς προβλήματα. Γι’ αυτό, οι γιατροί, μέχρι και τη δεκαετία του 1990 θεωρούσαν την κολπική μαρμαρυγή ως μια αθώα διαταραχή. Δεν είναι όμως έτσι. Σήμερα είναι γνωστό ότι η χρόνια κολπική μαρμαρυγή μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό. Το 25% των εγκεφαλικών υπολογίζεται ότι έχουν αιτία την κολπική μαρμαρυγή και τους θρόμβους που αυτή προκαλεί.
Αιτίες
Η σύσπαση της καρδιάς προκαλείται από ένα πολύ χαμηλής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα το οποίο ξεκινά από μια ειδική περιοχή της καρδιάς που ονομάζεται φλεβόκομβος. Πρόκειται για τον φυσιολογικό βηματοδότη της καρδιάς ο οποίος βρίσκεται στον δεξιό κόλπο.
O φλεβόκομβος αποτελείται από μια ομάδα κυττάρων τα οποία δημιουργούν ηλεκτρικό ρεύμα που διαχέεται κατά μήκος ειδικών κυτταρικών οδών και διεγείρει ολόκληρη την καρδιά κάνοντάς την να χτυπά ρυθμικά όπως το ρολόι. Αν υπάρξει πρόβλημα με τον φλεβόκομβο, αναδύονται διάφορες ηλεκτρικές εστίες που δουλεύουν άναρχα και δεν καταφέρνουν να προκαλέσουν συστολή των κόλπων η οποία είναι απαραίτητη για να προωθηθεί σωστά το αίμα.
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία κατάσταση όπου αναπτύσσονται μη φυσιολογικά ηλεκτρικά κυκλώματα, κυρίως μέσα στους δύο κόλπους της καρδιάς, αναγκάζοντας την καρδιά να χτυπά ακατάστατα και γρήγορα. Οι κόλποι και οι κοιλίες συστέλλονται ακανόνιστα με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα αποδιοργανωμένο χτύπημα της καρδιάς. Οι κόλποι να χτυπούν χαοτικά ακόμα και 150-200 φορές το λεπτό. Ο σφυγμός είναι τελείως άρρυθμος, γι’ αυτό και παλαιότερα η πάθηση ονομαζόταν πλήρης αρρυθμία.
Να σημειωθεί ότι υπάρχουν τρεις μορφές κολπικής μαρμαρυγής. Η μία μορφή είναι η μόνιμη που αφορά την μακροχρόνια κολπική μαρμαρυγή η οποία διαρκεί πάνω από ένα έτος. Η δεύτερη είναι η παροξυσμική που διαρκεί λιγότερο από 1 εβδομάδα και αποκαθίσταται από μόνη της, και η τρίτη είναι η εμμένουσα, η οποία διαρκεί περισσότερο από 1 εβδομάδα και συνεχίζεται επ’ αόριστον αν δεν υπάρξει θεραπεία.
Όσοι έχουν κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως:
- Ταχυπαλμίες, ή/και αρρυθμίες στον χτύπο της καρδιάς
- Αδυναμία
- Μειωμένη ικανότητα για σωματική άσκηση
- Αυξημένη κόπωση
- Ζαλάδα
- Σύγχυση
- Δύσπνοια
- Πόνος στο στήθος
Κολπική μαρμαρυγή: Τύποι
- Περιστασιακή: Σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή. Μπορεί να έχετε συμπτώματα που έρχονται και παρέρχονται, διαρκούν για λίγα λεπτά έως ώρες και στη συνέχεια σταματούν από μόνα τους.
- Επίμονη: Με αυτόν τον τύπο της κολπικής μαρμαρυγής, ο καρδιακός σας ρυθμός δεν επανέρχεται στο κανονικό από μόνος του. Σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστείτε ειδική θεραπεία (ηλεκτρικό σοκ ή φάρμακα), προκειμένου να αποκατασταθεί ο καρδιακός σας ρυθμός.
- Μόνιμη: Σε αυτό το είδος της κολπικής μαρμαρυγής, ο κανονικός καρδιακός ρυθμός δεν μπορεί να αποκατασταθεί. Θα έχετε κολπική μαρμαρυγή μόνιμα και σίγουρα θα χρειαστεί να ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή. Οι περισσότεροι άνθρωποι με μόνιμη κολπική μαρμαρυγή, λαμβάνουν αντιπηκτικά για την πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων στο αίμα.
Συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής
Τα κύρια συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται σε ασθενείς χωρίς καρδιοπάθεια είναι το αίσθημα παλμών (φτερούγισμα στο στήθος), δύσπνοια, ζάλη, αδυναμία και καταβολή.
Όταν υπάρχει καρδιοπάθεια που προκαλεί σοβαρή δυσλειτουργία στην καρδιά (όπως π.χ. στένωση μιτροειδούς, έμφραγμα του μυοκαρδίου) είναι δυνατόν η εκδήλωση της κολπικής μαρμαρυγής να οδηγήσει σε οξύ πνευμονικό οίδημα, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και άμεσα από έναν εξειδικευμένο γιατρό. Όμως, όσο και εάν φαίνεται περίεργο, το πνευμονικό οίδημα δεν είναι η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής.
Η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής είναι τα θρομβοεμβολικά επεισόδια σε διάφορα όργανα του οργανισμού, με πλέον επικίνδυνο απ’ όλα το εμβολικό επεισόδιο στον εγκέφαλο, το οποίο προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο.
Θεραπεία κολπικής μαρμαρυγής
Θεραπευτικά στην καθημερινή κλινική πράξη η χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων (κουμαρινικά παράγωγα) παρεμποδίζει τη δημιουργία θρόμβου και η χορήγηση αντιαρρυθμικών και βραδυκαρδιακών φαρμάκων βελτιώνει τα συμπτώματα ή και την ίδια την αρρυθμία.
Εν τούτοις είναι προτιμότερο μέσα σε ένα 24ωρο η κολπική μαρμαρυγή να διορθώνεται ή φαρμακευτικά ή ηλεκτρικά με απινίδωση (ηλεκτροσόκ).
Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις που η κολπική μαρμαρυγή επανέρχεται (παρά τη σωστή θεραπεία), τότε επιχειρείται καθετηριασμός της καρδιάς με ηλεκτρική απομόνωση των εστιών όπου παράγεται η κολπική μαρμαρυγή (πνευμονικές φλέβες). Αυτή η ηλεκτρική θεραπεία ονομάζεται Ablation και έχει επιτυχία που κυμαίνεται γύρω στο 40-70% των περιπτώσεων.
Αρχικά, το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει ένα άτομο αν λαμβάνει αντιπηκτικά ως μέρος της θεραπείας του, είναι να αποφεύγει τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Κ, καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη βοηθά την πήξη του αίματος και συνεπώς, κάτι τέτοιο θα επηρεάσει τη δράση των αντιπηκτικών. Φυσικά, δεν χρειάζεται να αποφεύγουμε τις τροφές που περιέχουν βιταμίνη Κ, αλλά να κρατάμε την ποσότητα αυτών των τροφών σταθερή μέρα με τη μέρα. Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Κ είναι κυρίως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το κουνουπίδι, το μαρούλι, το σπανάκι, το λάχανο, αλλά και άλλες τροφές όπως οι φακές, το συκώτι, η μουστάρδα και η μαγιονέζα.
Τηγανητά λιπαρές σάλτσες
Άλλα τρόφιμα που χρειάζεται να αποφύγει ένα άτομο με κολπική μαρμαρυγή είναι τα τηγανητά, οι λιπαρές σάλτσες, το κόκκινο κρέας, τα τυριά αργής ωρίμανσης όπως το τσένταρ και η παρμεζάνα, τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και ζάχαρη, το άσπρο ρύζι, διότι αυτές οι τροφές είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων και επιδεινώνουν τα συμπτώματα όσων πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή.
Καφές αλκοόλ
Ο καφές και το αλκοόλ είναι εξίσου επιβαρυντικοί παράγοντες. Αν και οι έρευνες για τη σχέση καφεΐνης και αρρυθμιών είναι αντικρουόμενες, σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να καταναλώνονται πάνω από 2-3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα, καθώς η καφεΐνη αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς.
Δίαιτα φρούτα λαχανικά
Από την άλλη πλευρά, η υιοθέτηση μιας δίαιτας με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και περισσότερα φρούτα και λαχανικά είναι πιο σημαντική από ποτέ, όταν κάποιος πάσχει από αυτή τη νόσο. Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή που τρώνε 5 ή περισσότερες μερίδες φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα τείνουν να έχουν καλύτερα αποτελέσματα στην υγεία τους. Επιπλέον, καταναλώνοντας ψάρια όπως σολομό, σαρδέλες, ρέγκα ως πηγή πρωτεϊνών αντί κόκκινου κρέατος, τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα μειώνεται ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών από καρδιακή νόσο, καθώς και οι ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό.
Σωματική άσκηση
Φυσικά, βοηθητικά δρα η σωματική άσκηση, καθώς και η μείωση του άγχους. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής συμβάλλει σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής με λιγότερα προβλήματα.
Η τακτική κατανάλωση ξηρών καρπών μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης κολπικής μαρμαρυγής, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Heart. Επιπλέον, οι ξηροί καρποί παρέχουν ενδεχομένως και μια μικρή προστασία ενάντια στην καρδιακή ανεπάρκεια.
Η συμβολή των ξηρών καρπών στην καρδιαγγειακή υγεία έχει αποτελέσει το θέμα δεκάδων επιστημονικών μελετών στο παρελθόν, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχε εξεταστεί σε βάθος για ποιες παθήσεις προκύπτουν τα μεγαλύτερα οφέλη.
Έτσι, ομάδα ερευνητών από τη Σουηδία μελέτησαν την επίδραση των ξηρών καρπών σε σχέση με 7 συγκεκριμένες παθήσεις:
- έμφραγμα
- καρδιακή ανεπάρκεια
- κολπική μαρμαρυγή
- στένωση αορτικής βαλβίδας
- ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
- ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο
- αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο
Η σχέση ξηρών καρπών και καρδιαγγειακών παθήσεων μελετήθηκε βάσει δείγματος 61.364 ανθρώπων σε βάθος 17 ετών.Η τακτική κατανάλωση ξηρών καρπών συσχετίστηκε κυρίως με τον μικρότερο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση μίας μερίδας ξηρών καρπών μία με τρεις φορές τον μήνα συσχετίστηκε με 3% μικρότερο κίνδυνο, ενώ η κατανάλωση μίας με δύο μερίδων την εβδομάδα υπολογίστηκε πως μειώνει τον κίνδυνο κατά 12%. Η κατανάλωση τριών ή και περισσότερων μερίδων την εβδομάδα φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο ακόμα περισσότερο, κατά 18%.
Σε μικρότερο βαθμό παρατηρήθηκαν οφέλη σε σχέση με την καρδιακή ανεπάρκεια και ακόμη λιγότερο σε σχέση με το έμφραγμα και το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Για τις υπόλοιπες παθήσεις δεν παρατηρήθηκαν αξιόλογες συσχετίσεις.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η θετική επίδραση των ξηρών καρπών στην καρδιαγγειακή υγεία οφείλεται στα υγιεινά λιπαρά, στα μέταλλα και στις αντιοξειδωτικές ουσίες που παρέχουν.
References
- Miyasaka Y, Barnes ME, Gersh BJ, et al. Secular trends in incidence of atrial fibrillation in Olmsted County, Minnesota, 1980 to 2000, and implications on the projections for future prevalenceexternal icon. Circulation. 2006;114:199–225.
- Colilla S, Crow A, Petkun W, Singer DE, Simon T, Liu X. Estimates of current and future incidence and prevalence of atrial fibrillation in the U.S. adult population. Am J Cardiol. 2013;112:1142–1147. doi: 10.1016/j.amjcard.2013.05.063.
- Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. About Multiple Cause of Death, 1999–2019. CDC WONDER Online Database website. Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention; 2019. Accessed February 1, 2021.
- Benjamin EJ, Muntner P, Alonso A, Bittencourt MS, Callaway CW, Carson AP, et al. Heart disease and stroke statistics—2019 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2019;139(10):e56–528.
- Benjamin E, Levy D, Vaziri SM. Independent risk facors for atrial fibrillation in a population based cohort. JAMA. 1994;271(11):840-844.
- Virani SS, Alonso A, Aparicio HJ, Benjamin EJ, Bittencourt MS, Callaway CW, et al. Heart disease and stroke statistics—2021 update: a report from the American Heart Associationexternal icon. Circulation. 2021;143:e254–e743.
- Heart Rhythm Society. (2019). Complications from Atrial Fibrillation. Accessed May 9, 2019.
- Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. Multiple Cause of Death 1999-2017 on CDC WONDER Online Database, released December 2018. Data are from the Multiple Cause of Death Files, 1999-2017, as compiled from data provided by the 57 vital statistics jurisdictions through the Vital Statistics Cooperative Program. Accessed at http://wonder.cdc.gov/mcd-icd10.html October 4, 2019
ΠΗΓΗ: https://panosplatritis.health
