Η παχυσαρκία είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας παγκοσμίως, καθιστώντας προτεραιότητα την έρευνα για τις αιτίες της [1, 2].
Το ενδιαφέρον για τα αίτια και την πρόληψη της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί λόγω της δυσκολίας της θεραπείας. Τα εντατικά προγράμματα αλλαγής του τρόπου ζωής, που θεωρούνται το χρυσό πρότυπο, μειώνουν το βάρος κατά περίπου 8-10% σε ένα έτος [3], με αποτέλεσμα πολλαπλά οφέλη για την υγεία [4].
Παρ ‘όλα αυτά, η απώλεια βάρους μακροπρόθεσμα (≈10 έτη) ήταν 6% [3, 4], πράγμα που σημαίνει ότι τα αποτελέσματα δεν διατηρούνται πλήρως. Στην περίπτωση της φαρμακοθεραπείας, τα αποτελέσματα για τα εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα κυμαίνονταν από 5,4 έως 9,8% σε ένα έτος [5], αλλά δεν υπάρχουν μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις (> 2 έτη) [6]. Έχει θεωρηθεί ότι η πιο αποτελεσματική μακροπρόθεσμη θεραπεία για την παχυσαρκία είναι η βαριατρική χειρουργική [7, 8], αν και αυτή η χειρουργική επέμβαση περιορίζεται σε πιο σοβαρές καταστάσεις (δείκτης μάζας σώματος [ΔΜΣ]> 40 ή 35 με συννοσηρότητα) [8, 9 ].
Παρά το πόσο ελπιδοφόρες είναι αυτές οι διαδικασίες, μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων κλινικών δοκιμών έδειξε ότι υπάρχουν λίγες μελέτες με αυτό το είδος σχεδίου, ότι έχουν μικρά μεγέθη δείγματος, ότι υπάρχει πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών μετά από χειρουργική επέμβαση και ότι υπάρχει έλλειψη μακροπρόθεσμων αξιολογήσεων (> 2 έτη παρακολούθησης) [10].
Επιπλέον, από τη στιγμή που ένα άτομο επιτυγχάνει απώλεια βάρους, τίθενται σε λειτουργία διάφοροι νευροενδοκρινικοί, μεταβολικοί και συμπεριφορικοί μηχανισμοί για την αντιμετώπιση της απώλειας βάρους [11, 12], εκτός από τα εμπόδια για έναν υγιεινό τρόπο ζωής σε ένα παχύσαρκο περιβάλλον.
Έτσι, είναι απαραίτητο να θεωρηθεί η πρόληψη ως η καλύτερη στρατηγική για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας.
Συνιστάται οι προληπτικές παρεμβάσεις για την παχυσαρκία να στοχεύουν στην τροποποίηση του περιβάλλοντος και του συστήματος τροφίμων, καθώς και στην επικοινωνία αλλαγής συμπεριφοράς μέσω πολιτικής και κανονισμών [13]. Ωστόσο, αυτές οι ενέργειες δεν λαμβάνουν υπόψη συγκεκριμένες περιόδους του έτους, όπως την περίοδο των εορτών.
Αυτή η σεζόν, συνήθως από την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου έως την πρώτη ή τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου, θα μπορούσε να είναι μια επικίνδυνη περίοδος για αύξηση βάρους και παχυσαρκία [14].
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, άνθρωποι από διαφορετικές χώρες παρακολουθούν θρησκευτικές και πολιτιστικές γιορτές όπως τα Χριστούγεννα και το Νέο Έτος, μεταξύ άλλων κοινωνικών συγκεντρώσεων. Σε αυτήν την περίοδο παρασκευάζονται ειδικά γεύματα και πυκνά τρόφιμα: επιδόρπια, καραμέλες, ζαχαρούχα ποτά ή αλκοόλ.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις μείωσης της φυσικής δραστηριότητας εκείνη τη στιγμή [15, 16].
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δεν χάνεται στη συνέχεια σε ένα χρόνο και αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% του βάρους που έχει αποκτηθεί καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους [14]. Επιπλέον, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η περίοδος θα μπορούσε να είναι κρίσιμη για την αύξηση βάρους, κυρίως σε ενήλικες. Αυτή η μελέτη είχε ως στόχο να αναθεωρήσει τα στοιχεία σχετικά με την επίδραση των διακοπών στο σωματικό βάρος.
Οι έρευνες που γίνονται και μελετούν το εποχιακό βάρος είναι κατηγορηματικές. Η ανία είναι αυτή που μας σπρώχνει να καταναλώνουμε τροφές παχυντικές σε διπλάσιο ρυθμό. Αυτό που είναι εκπληκτικό, είναι πως την άνοιξη και το καλοκαίρι καταναλώνουμε περισσότερες θερμίδες αλλά είναι διαφορετικό το είδος των τροφών που προτιμάμε τις εποχές εκείνες.
Απλά το χειμώνα, οι τροφές που μας φτιάχνουν το κέφι μέσα στην κακοκαιρία και το σκοτάδι είναι πιο παχυντικές, αυξάνοντας τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και αφήνοντάς μας να πεινάμε ακόμα περισσότερο.
Μήπως έχω το σύμπτωμα της Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής (SeasonalAffectiveDisorder);
Από έρευνες εκτιμάται ότι το 4-10 % του γενικού πληθυσμού εμφανίζει αυτό το σύνδρομο με κύρια συμπτώματα τη μειωμένη διάθεση, την ανία, την κόπωση, την υπερφαγία και τελικά την αύξηση του σωματικού βάρους. Αξίζει να τονιστεί ότι αυτά τα συμπτώματα της Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής επικρατούν το χειμώνα όταν μας φαίνεται βαρύς και ατελείωτος και εξαφανίζονται μόλις αρχίσει η άνοιξη!
References
1. Scully T. Public health: society at large. Nature. 2014;508(7496):S50–51. doi: 10.1038/508S50a. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
2. Frühbeck G., Toplak H., Woodward E., Yumuk V., Maislos M., Oppert J.-M. Obesity: the gateway to ill health – an EASO position statement on a rising public health, clinical and scientific challenge in Europe. Obesity Facts. 2013;6(2):117–120. doi: 10.1159/000350627. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
3. The Look AHEAD Research Group. Cardiovascular effects of intensive lifestyle intervention in type 2 diabetes. New England Journal of Medicine. 2013;369(2):145–154. doi: 10.1056/NEJMoa1212914. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
4. Pi-Sunyer X. The look AHEAD trial: a review and discussion of its outcomes. Current Nutrition Reports. 2014;3(4):387–391. doi: 10.1007/s13668-014-0099-x. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
5. Bray G. A., Frühbeck G., Ryan D. H., Wilding J. P. H. Management of obesity. The Lancet. 2016 doi: 10.1016/S0140-6736(16)00271-3. [CrossRef] [Google Scholar]
6. Yanovski S. Z., Yanovski J. A. Long-term drug treatment for obesity: a systematic and clinical review. Journal of the American Medical Association. 2014;311(1):74–86. doi: 10.1001/jama.2013.281361. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
7. Ochner C. N., Tsai A. G., Kushner R. F., Wadden T. A. Treating obesity seriously: When recommendations for lifestyle change confront biological adaptations. The Lancet Diabetes and Endocrinology. 2015;3(4):232–234. doi: 10.1016/S2213-8587(15)00009-1. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
8. Frühbeck G. Bariatric and metabolic surgery: a shift in eligibility and success criteria. Nature Reviews Endocrinology. 2015;11(8):465–477. doi: 10.1038/nrendo.2015.84. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
9. Fried M., Yumuk V., Oppert J. M., et al. Interdisciplinary European guidelines on metabolic and bariatric surgery. Obesity Surgery. 2014;24(1):42–55. doi: 10.1007/s11695-013-1079-8. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
10. Gloy V. L., Briel M., Bhatt D. L., et al. Bariatric surgery versus non-surgical treatment for obesity: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. British Medical Journal. 2013;347 doi: 10.1136/bmj.f5934.f5934 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
11. Greenway F. L. Physiological adaptations to weight loss and factors favouring weight regain. International Journal of Obesity. 2015;39(8):1188–1196. doi: 10.1038/ijo.2015.59. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
12. Sumithran P., Proietto J. The defence of body weight: a physiological basis: for weight regain after weight loss. Clinical Science. 2013;124(4):231–241. doi: 10.1042/CS20120223. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
13. Roberto C. A., Swinburn B., Hawkes C. Patchy progress on obesity prevention: emerging examples, entrenched barriers, and new thinking. The Lancet. 2015;385(9985):2400–2409. doi: 10.1016/S0140-6736(14)61744-X. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
14. Yanovski J. A., Yanovski S. Z., Sovik K. N., Nguyen T. T., O’Neil P. M., Sebring N. G. A prospective study of holiday weight gain. The New England Journal of Medicine. 2000;342(12):861–867. doi: 10.1056/nejm200003233421206. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
ΠΗΓΗ: https://panosplatritis.health